Những ghi chép về “Tank Man”

LTS: Ngày 4-6, khi cả thế giới nói về Thiên An Môn, thì Việt Nam chỉ có một bài viết trên Thanh Niên và một trên trang điện tử Vnexpress. Thế nhưng đến chiều, lệnh miệng từ ban Tuyên Giáo TW đã buộc các trang này rút toàn bộ thông tin trên online, với lời giải thích ngắn gọn là “bất lợi”.
Chúng tôi đăng tải câu chuyện về “tank man”, một con người vô danh vĩ đại đã chặn đoàn xe tăng để cứu người, như một cách giới thiệu sự tương phản về những kẻ giấu mặt trên đất nước Việt Nam, luôn điên cuồng lao ra để ngăn chặn sự thật.

Tank Man có thể là nhân vật bí ẩn nhất lịch sử cận đại. Cho đến giờ, trừ tờ Sunday Express của Anh cho rằng Tank Man là một sinh viên 19 tuổi tên Wang Weilin thì chưa ai, từ viên chức ngoại giao phương Tây đến các phóng viên điều tra tên tuổi, kể cả những phóng viên từng có mặt tại Thiên An Môn vào thời điểm lịch sử tháng 6-1989, có thể biết chắc Tank Man là ai.

Cách đây vài tháng, có một người Việt sống ở Mỹ, nổi tiếng về khoác lác, khẳng định rằng, trong cuộc tiếp xúc với một viên chức Mỹ (?), đương sự được tiết lộ rằng Tank Man thật ra là một cô gái và người này không chỉ trốn qua Mỹ thành công mà còn kết hôn với một viên chức Mỹ! Khoan nói đến nhân dạng (“gái” chứ không phải “trai”), một nhân vật lịch sử nổi tiếng như Tank Man đang sống ở Mỹ mà không một phóng viên Mỹ nào biết thì chỉ có thể là chuyện bịp.

Ngay với các nhân chứng có mặt tại hiện trường cũng có nhiều lời kể khác nhau về sự kiện. Phóng viên Stuart Franklin, lúc đó làm cho Time Magazine, một trong những người chụp bức ảnh Tank Man, kể rằng, trong khi cản đoàn xe tăng, Tank Man được hai người đứng lề đường chạy ra lôi vào và mất hút. Trong khi đó, Arthur Tsang Hin Wah của Reuters kể, có 4 hoặc 5 người chạy ra lôi Tank Man vào (New York Times 3-9-2009). Jan Wong, cựu phóng viên Toronto Globe and Mail, lại thuật: có hai người lôi Tank Man vào, với biểu hiện muốn bảo vệ hơn là khống chế (The Independent 4-6-2014).

Cuối cùng, sự mất tích của Tank Man cũng được giải thích với nhiều phiên bản. Một bài báo trích lời một giáo sư tại Hong Kong nói rằng Tank Man là nhà khảo cổ ở Trường Sa (Hồ Nam), đến Bắc Kinh cùng một người bạn để tham gia biểu tình. Vị giáo sư cho biết thêm, Tank Man sau đó trốn sang Đài Loan và được Viện bảo tàng cung điện quốc gia thuê. Tuy nhiên, Viện bảo tàng bác bỏ thông tin trên (hãng tin Yonhap cũng nói Tank Man trốn sang Đài Loan). Tuy nhiên, Bruce Herschensohn, cựu phó trợ lý đặc biệt của Tổng thống Richard Nixon, nói hồi năm 1999 rằng Tank Man đã bị hành quyết vào 14 ngày sau sự kiện (The Independent 4-6-2014)… Có lẽ khả năng Tank Man bị giết là gần đúng nhất. Với bộ máy an ninh Trung Cộng, chẳng có gì có thể thoát khỏi chúng. Hơn nữa, nếu còn sống và thoát khỏi Trung Quốc, chẳng có lý do gì Tank Man không dám xuất hiện. Chính sự công khai xuất hiện mới là cách bảo vệ Tank Man an toàn nhất.

Dẫu thế nào, Tank Man là ai thật ra không thật sự quan trọng, chết rồi hay còn sống cũng không thật sự quan trọng. Anh và sự ngoan cường của anh đã biến anh trở thành bất tử. Anh là sự phản chiếu đối nghịch của một chế độ phi nhân không ngần ngại trét máu lên tay để cầm cho chắc khẩu súng bắn vào đồng bào mình. Đặng Tiểu Bình, và tất cả những kẻ ở Trung Nam Hải can dự vào cuộc thảm sát Thiên An Môn, so với anh, chỉ là một bọn tiểu nhân hèn hạ!

Mạnh Kim